NHỮNG THỬ THÁCH KHẨN CẤP CỦA VIỆT NAM VÀ THẾ GIỚI
Hệ thống thực phẩm chiếm hơn 1/3 lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu
Lượng khí thải từ hệ thống thực phẩm ước tính tương đương 18 tỷ tấn carbon dioxide trong năm 2015, tương đương 34%, mặc dù đã giảm so với mức 44% vào năm 1990, cho thấy sự suy giảm dần dần ngay cả khi lượng khí thải này tiếp tục tăng.
Báo cáo được đồng tác giả bởi Francesco Tubiello, chuyên gia thống kê và biến đổi khí hậu cấp cao tại Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO), phối hợp với các nhà nghiên cứu tại Trung tâm nghiên cứu chung của Ủy ban châu Âu ở Ispra, Ý.
Nó trình bày một cơ sở dữ liệu, được gọi là EDGAR FOOD, có thể được sử dụng để đánh giá những thay đổi trong hành vi hoặc công nghệ của người tiêu dùng có thể tác động như thế nào đến lượng phát thải khí nhà kính do hệ thống thực phẩm gây ra.
EDGAR FOOD kết hợp dữ liệu sử dụng đất quan trọng của hơn 245 quốc gia do FAO tổng hợp. Thông tin quay trở lại năm 1990 và trải rộng trên nhiều lĩnh vực, điều này sẽ cho phép theo dõi các xu hướng đang diễn ra và tương lai.
Hệ thống thực phẩm tiêu tốn nhiều năng lượng hơn
Báo cáo nêu bật việc các hệ thống thực phẩm toàn cầu đang trở nên tiêu tốn nhiều năng lượng hơn như thế nào, phản ánh các xu hướng trong bán lẻ, đóng gói, vận chuyển và chế biến, vốn có lượng khí thải đang tăng nhanh ở một số nước đang phát triển.
Khoảng 2/3 lượng khí thải từ hệ thống thực phẩm đến từ nông nghiệp, sử dụng đất và những thay đổi trong sử dụng đất. Con số này cao hơn ở các nước đang phát triển, nhưng cũng đang giảm đáng kể khi nạn phá rừng giảm và chế biến thực phẩm, điện lạnh và các “hoạt động hạ nguồn” khác tăng lên.
Xét về tỷ lệ phát thải ‘nhân tạo’ do hoạt động của con người gây ra, hệ thống thực phẩm ở các quốc gia công nghiệp nhìn chung ổn định ở mức khoảng 24%. Ở các nước đang phát triển, tỷ lệ này đã giảm từ 68% năm 1990 xuống còn 39% vào năm 2015, một phần do lượng phát thải phi thực phẩm tăng rất cao.
Trung Quốc, Indonesia, Hoa Kỳ, Brazil, Liên minh châu Âu và Ấn Độ là những nước phát thải hàng đầu.
Sản xuất lương thực đóng góp lớn nhất
Các quy trình sản xuất, bao gồm các yếu tố đầu vào như phân bón, là nguyên nhân hàng đầu tạo ra lượng khí thải tổng thể của hệ thống thực phẩm, tương đương 39% tổng lượng khí thải. Sử dụng đất chiếm 38% và phân phối đóng góp 29%, dự kiến sẽ tiếp tục tăng.
Khí mê-tan từ chăn nuôi và trồng lúa chiếm 35% lượng phát thải khí nhà kính của hệ thống thực phẩm và nhìn chung là như nhau ở cả các nước phát triển và đang phát triển.
Trong khi đó, ở các nước công nghiệp phát triển, chẳng hạn như khí thải từ khí nhà kính chứa fluor được sử dụng trong điện lạnh đã có “tác động tăng áp đối với hiện tượng nóng lên toàn cầu”, theo các tác giả.
Họ cho biết điện lạnh chiếm gần một nửa mức tiêu thụ năng lượng của ngành bán lẻ và siêu thị, khu vực mà lượng khí thải đã tăng hơn 4 lần ở châu Âu kể từ năm 1990. Trên toàn cầu, con số này là khoảng 5% lượng khí thải của hệ thống thực phẩm toàn cầu, nhưng dự kiến sẽ còn tăng hơn nữa. tăng.
Bao bì cũng chiếm tỷ lệ phát thải tương tự, khoảng 5,4%, nhiều hơn vận chuyển hoặc các yếu tố khác của chuỗi cung ứng.
Hướng tới hệ thống thực phẩm bền vững
Các tác giả tin rằng cơ sở dữ liệu EDGAR FOOD sẽ hỗ trợ phát triển các lộ trình chuyển đổi và giảm thiểu hiệu quả sang các hệ thống thực phẩm bền vững.
Nó cũng sẽ cung cấp sự hiểu biết và ước tính tốt hơn về tác động của khí hậu đối với việc sản xuất, phân phối và tiêu thụ thực phẩm trước Hội nghị thượng đỉnh về Hệ thống Thực phẩm của Liên hợp quốc vào cuối năm nay.